(۲۵) در جای دیگر فرموده اند: « حکومت اسلامی، جمهوری اسلامی، عدل اسلامی را مستقر کنید. با عدل اسلامی همه و همه در آزادی واستقلال و رفاه خواهند بود.» 

 نتیجه گیری مکتب سیاسی امام خمینی مبتنی بر اصولی است که امام خمینی در طول دوران مبارزاتی خویش از نخستین اثر خویش در سال ۱۳۲۳ در کتاب کشف الاسرار تا آخرین مکاتبات خویش در سال ۱۳۶۸ آنها را ارائه نموده است. هر چند پس از امام خمینی در تفسیر این اصول اختلاف نظرهایی شکل گرفته است و دیدگاههای مختلف در جزئیات تفکر سیاسی امام خمینی ظاهر شده است، اما به نظر می رسد اصول مکتب سیاسی امام خمینی را می توان با مراجعه به آثار مکتوب و شفاهی ایشان تدوین نمود. یکی از روشهای توضیح تفکر سیاسی امام خمینی نگرش گفتمانی است که طبق آن سعی می شود دال برتر و محوری یک اندیشه شناسایی شده و متعاقب آن چگونگی هم نشینی نشانه ها در آن و مفهوم آنها مورد بررسی و مطالعه قرار گیرد. به نظر می رسد «حکومت اسلامی» در قالب نظام جمهوری اسلامی را که خود متشکل از دو مؤلفه اسلامیت یا همان ولایت فقیه است و جمهوریت یا نقش مردم را کانون تفکر سیاسی است. بدیهی است که نشانه هایی چون مردم، آزادی، عدالت، مجلس، انتخابات و بسیاری دیگر در این نظام مفصل بندی یا همان مجموعه نشانه ها متفاوت از مفاهیم و نشانههای به کار گرفته شده در گفتمان غرب خواهد بود. عدم توجه به این نکته موجب سوء فهم نسبت به گفتمان سیاسی امام خمینی گردیده است. در عصر حاضر از نظر نوشتار حاضر دقیقترین توصیف از اصول تفکر سیاسی امام خمینی توصیف موجز اما دقیقی است که شاگرد برجسته و جانشین امام خمینی در سالگرد ارتحال ایشان ارائه داده است. در نهایت اگر بخواهیم اصول اندیشه امام خمینی را در قالب یک مفصل بندی گفتمانی به تصویر کشیم، می توانیم آن را به صورت نمودار نشان دهیم. البته بدیهی است که نشانگان دیگری نیز غیر از موارد ذکر شده همانند انتخابات، قانون، مشارکت سیاسی، در اندیشه سیاسی امام خمینی ره وجود دارد که در این نوشتار به جهت گزارش اجمالی و تمرکز بر مهمترین موارد صرفا موارد مهم مطرح شده است.

پی نوشت: ۱. میشل فوکو، انقلاب ایران روح جهان بی روح، ۲. دیوید هوارث، " گفتمان"، در: دیوید مارش و جری استوکر، روش و نظریه در علوم سیاسی، امیر محمد حاج یوسفی، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی، ۱۳۷۸، صص ۱۹۵-۲۲۲. ۳. . Marianne Jorgensen, & Louise Philips, Discourse Analysis As theory & method, London, Sage Publications. ۲۰۰۲. ۴. .David Howarth, Discourse, Buckingham, Open University Press, ۲۰۰۰, ۱۰۱-۱۰۲. ۵. هوارث، همان. ۶. نک: محمد هادی معرفت، ولایت فقیه، قم، موسسه انتشاراتی تمهید، ۱۳۷۷، ۴۳-۵۰. ۷. امام خمینی، صحیفه نور، ج ، ص . ۸. صحیفه نور، ج ۲: ۳۶ ۹. همان. ۱۰. کاظم قاضی زاده و سعید ضیائی فر، اندیشه های فقهی- سیاسی امام خمینی، تهران، مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست جمهوری، ۱۳۷۷، ۱۵۸ ۱۱. مهدی حایری، حکمت و حکومت، لندن، نشر شادی، ۱۳۷۵، ۲۱۶. . Sami Zubaidah, Islam, the People & the State, London, Routledge, ۱۹۸۹, P. ۳۳ ۱۲.بابی سعید، هراس بنیادین: اروپامداری و ظهور اسلام گرایی، غلامرضا جمشیدیها و موسی عنبری، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۷۹، ص۱۲۰. ۱۳. همان، ۱۴۹ ۱۴. سخنرانی مقام معظم رهبری در سالگرد ارتحال امام خمینی ره در بهشت زهرا(ع)، ۱۴/۳/۱۳۸۳. ۱۵. امام خمینی، ولایت فقیه، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ره، چ ۸، ۱۳۷۸، ص۴. ۱۶. صحیفه نور، ج ۱۸، ص ۳۶. ۱۷. Sami Zubaidah, Ibid. ۱۸. برای نمونه هایی از سخن امام خمینی ره در مورد میزان بودن مردم نک: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، جایگاه مردم در نظام اسلامی: تبیان آثار موضوعی، تهران، موسسه تنظیم نشر و آثار امام خمینی ره، تابستان ۱۳۷۹، ص ۳۸-۴۵. ۱۹. همان، ص ۹. ۲۰. موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، اسلام ناب در کلام و پیام امام خمینی، تبیان دفتر پنجم، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چ ۵، ۱۳۷۴، ص ۲۶۸. ۲۱. همان. ۲۲. امام خمینی، ولایت فقیه، ص ۳. ۲۳. صحیفه امام، ج ، ص . ۲۴. همان، ج ۹، ص ۴۲۵. ۲۵. همان، ج ۷، ص ۱۱۵. غلامرضا بهروزلک جمع آوری شده ازمنابع گونانون